28 June 2012

Lauriergracht 37 Amsterdam

Het grootste werk van de Nederlandse letteren, en een van de weinige op wereldniveau, is Max Havelaar. Eduard Douwes Dekker a.k.a. Multatuli schreef het in minder dan een maand tijd, in een Brussels tweederangshotelletje. Jacob van Lennep deed de eindredactie. Iedereen die er de eerste zin van gelezen heeft weet waar Batavus Droogstoppel woont. Als goede makelaar herinnert hij trouwens te pas en ten onpas aan zijn adres, en aan het einde van het eerste hoofdstuk schuift hij de lezer zelfs een heus naamkaartje toe:


De Lauriergracht was inderdaad een straat van koffiemakelaars, maar nr 37 bestond niet in de tijd van Multatuli: tussen de nummers 35 en 39 lag een steegje. Pas sinds het begin van de twintigste eeuw staat er ook een huis op die plaats. Ik ben er, als goede Multatulibewonderaar, twee keer langs geweest. In november 1977 trof ik er tot mijn ontzetting een katholiek meisjespensionaat aan, zonder enige literaire verwijzing. In mei 2006 was dat gelukkig veranderd, en waren er op dat huisnummer een tiental appartementen te vinden. In maagdelijke toestand zou het er daar, 'aan de Amsterdamse grachten', zo moeten uitzien:


maar in werkelijkheid vond ik dit:


Tussen de sporen van de barbaren door kan men nog net ontcijferen wat er in steen gebeiteld staat:

LAST & Co
MAKELAARS IN KOFFIE

Geen twijfel aan: hier is het. Dit is dus het beroemdste adres uit de hele Nederlandse literatuur.

P.S. 'Lauriergracht 37, Amsterdam' is geboren op het adres 'Arenbergstraat 52, Brussel', want daar is het dat Multatuli zijn Havelaar schreef.